Postanowiłam zacząć od czegoś konkretniejszego, czyli czegoś bezpośrednio powiązanego z etnicznością. Jeszcze za czasów studiów opracowałam kilka tekstów: o architekturze, o stroju czy też konkretniej o jakimś narodzie, ludzie.
Dziś przedstawię Wam część opracowanej przeze mnie monografii Jakutów, ludu zamieszkującego Syberię. Natomiast kolejne części pojawią się na dniach, także bądźcie cierpliwi! Bibliografię zamieszczę razem z ostatnią częścią.
JAKUCI
Wstęp
Syberyjski lud Sacha, powszechnie znany pod nazwą Jakuci, jest ludem liczącym sobie 456,000 mieszkańców1, głównie na terenie Republiki Sacha. Jakuci dzielą się na dwie podstawowe grupy: zamieszkującą północne tereny Jakucji oraz tę żyjącą na południu. Północni Jakuci od wieków przede wszystkim zajmują się myślistwem, rybołówstwem oraz hodowlą reniferów. Jakuci z południa w dużej mierze są hodowcami koni i bydła [http://www.kommersant.com/,11.12.2007]. Jednocześnie lud ten nie trudni się już wyłącznie wymienionymi powyżej profesjami, dodatkowo Jakuci coraz częściej zdobywają wyższe wykształcenie, są działaczami politycznymi, a ponadto Sacha zajmują obecnie, wśród ludów Syberii szczególną rolę ośrodka ogniskującego lokalne, syberyjskie tradycje narodotwórcze, mając na uwadze własną historię, a także swoje historyczne i kulturowe powiązania z innymi ludami syberyjskimi. Lud ten ma bardzo dużą szansę zachować w przyszłości swoją charakterystyczną kulturę, a w większej mierze poprzez wymieszanie swojej etniczności ze współczesnymi wartościami społecznymi, i chęcią tożsamościowego przetrwania ze swoją rdzenną kulturą, nie odwracając się od współczesnego świata [P.Trzciński,2000,s.182-184].
1 Dane pochodzące z rosyjskiego spisu ludności z 2002 roku.
1. Lokalizacja, klimat, środowisko przyrodnicze
Współcześnie Jakuci zamieszkują Republikę Sacha (Jakucję) znajdującą się w Południowo-Wschodniej części Syberii. Na południu jest to obszar o charakterze stepowym, dalej przechodzący w tajgę1 z przeważającą ilością lasów iglastych, na których najczęściej występują modrzewie i sosny, a także z nielicznymi lasami liściastymi gdzie przeważnie występuje brzoza. Krajobraz w pobliżu Oceanu Lodowatego przechodzi w nagą, nasiąkniętą wodą i porośniętą mchem tundrę. Wschód Syberii jest terenem górzystym: na wschód od rzeki Leny znajduje się łańcuch Gór Charaułaskch i Orułgan, będących częścią Gór Wierchojańskich mieszczących się u źródeł Jany, dalej występują Góry Ałdańskie i pasmo Gór Stanowych kończących się na Półwyspie Czukockim. Klimat danego obszaru jest bardzo surowy i dosyć jednostajny. Zima zaczyna pojawiać się we wrześniu by już w październiku przykryć całą krainę śniegiem. Temperatury wahają się od – 2 ºC do - 69ºC zależnie od miejsca i jego ukierunkowania [W.Sieroszewski,1961a,s.42]. Wiosna następuje zazwyczaj w kwietniu, temperatura może wynosić od ok. - 30ºC do + 20ºC, a nawet i wyższej. „Surowość zimy, krótkość lata, gwałtowne wahanie się temperatury na wiosnę i w lecie, zimne, wilgotne wiatry Oceanu Lodowatego, osłabiają w roślinach zdolność przystosowania się i samorzutną siłę życia. Im dalej na północ, tym wyraźniej zaznacza się zależność ich rozwoju od najdrobniejszych szczegółów otoczenia” [W.Sieroszewski,1961a, s.64-65]. Lato w ciągu czerwca i lipca jest suche i upalne, temperatury wynoszą nieraz + 30ºC w cieniu, natomiast w słońcu dochodzi nawet do + 48ºC. W nocy temperatura spada do + 3º, + 4º. Na koniec lipca lub też na początku sierpnia zaczynają padać deszcze i z małymi przerwami trwają one aż do września, ten okres można by nazwać jakucką jesienią [W.Sieroszewski,1961a, s.48-49].
1 Około 50% powierzchni Jakucji pokrywają lasy [Encyklopedia Powszechna PWN,1974].
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz