czwartek, 22 lipca 2010

Monografia ludu Jakuckiego II

2. Lud Sacha

 

Pomimo tak ostrego klimatu, wydawałoby się, że wręcz niezdatnego do zamieszkania przez jakichkolwiek ludzi, obszar ten został osiedlony przez koczowniczy lud Sacha. Do dzisiaj nie udało się historykom oraz archeologom jednoznacznie ustalić pochodzenia tego ludu, powszechnie mniema się, że swoje korzenie wywodzi od tureckich koczowników. Pogląd ten narodził się na skutek badań typologicznych nad językiem Jakutów, z których wywnioskowano, iż należy on do ałtańskiej rodziny języków północnotureckich. Niektórzy badacze zakładają, że przy kształtowaniu się języka jakuckiego brało udział kilka różnych języków tureckich. Z tej też przyczyny praojczyzna Jakutów niekoniecznie musi być lokalizowana wyłącznie w obrębie jednego obszaru, mógł on powstać z pierwotnej syntezy prajęzyka ałtańskiego zanim powstały z niego języki mongolskie, tunguskie czy tureckie [S.Szynkiewicz,1984,s.9]. Historyczne powstanie ludu jakuckiego można zacząć od Kurykanów, przodków dzisiejszych Jakutów, których wędrówka na północ Syberii spowodowana najazdami imperiów nomadycznych (m.in. Turkutów, Ujgurów, Chakasów, a zwłaszcza Mongołów – poszerzających sukcesywnie swoje zasięgi, również na lasostepowych terenach Syberii), była jedną z najwcześniejszych migracji tego typu oraz bardzo istotną dla dziejów Syberii [M.M.Kośko,1990,s.8].
Kurykanie pierwotnie zamieszkiwali obszary nadbajkalskie, trudnili się głównie pasterstwem, aczkolwiek znane było im także rolnictwo. Kurykanie pozostawali w żywych kontaktach z Chinami i z kolejnymi państwami nomadów. Efektem tych związków stała się znajomość pisma. „Pomiędzy XII a XIII wiekiem Kurykanie wypierani ze swoich terytoriów wędrowali stopniowo, dorzeczami Leny, ku północy. (...) Motyw tych migracji zajmuje wiele miejsca w bohaterskich eposach Jakutów sytuując swe dzieje w zadziwiająco konkretnych ramach historyczno – politycznych. W świetle tych ustnych przekazów założyciele rodu jakuckiego Omogon i Ellej przybyli nad Lenę z południa – gdzie żyli w sąsiedztwie Buriatów i Mongołów, a skąd uciekli w efekcie krwawych wojen. (...) W roku 1207 Mongołowie, pod wodzą syna Czyngis-chana najechali „leśne ludy” Syberii, w rejonie pomiędzy Ałtajem a Zabajkalem” [M.M.Kośko,1990,s.9-10,12]. Znaczną ilość pokonanych plemion, a nawet całe ludy wytępiono, natomiast część z nich wybrała ucieczkę na północ oraz na północny-zachód. Na trasach tych wędrówek następowało krzyżowanie się ludów i ras. Wśród migrantów przeważały liczebnie ludy tureckie, przemieszczające się w syberyjską tajgę i łącząc się z napotkanymi na swej drodze ludami, m.in. z Kurykanami dzięki czemu nastąpiło narodzenie się lud jakuckiego [M.M.Kośko,1990,s.12].
Po przybyciu nas środkową Leną Jakuci zajęli się hodowlą bydła i koni, wykorzystując do tych celów łąki w dolinie rzeki, podczas gdy sąsiadujące ludy: Tunguzi, Samojedzi oraz paleosyberyjskie ludy Syberii, zdobywali środki do życia myślistwem i rybołówstwem, hodowlą renów i psów. Na tym obszarze tylko Jakuci znali sztukę garncarską, posiadali rozwinięte kowalstwo, budowali trwałe domy pomimo tego, iż nie byli ludem na stałe osiadłym. Wskutek tego klasyfikowano Jakutów jako lud koczowniczy, gdy tymczasem ich sąsiadów określano mianem wędrowców [S.Szynkiewicz,1984,s.9].

1 komentarz:

  1. o prosze prosze :), ciekawe czym nas zaskoczysz. Czekajac na wiecej,
    afajer

    OdpowiedzUsuń